Bernard Kobes

De Sound Vision van Bernard Kobes

De tijd waarin we leven is door de pandemie en bijkomende maatregelen momenteel moeilijk. Voor iedereen, ongeacht leeftijd, woonplaats en in welke sector je werkt. Maar van alle sectoren is de culturele misschien wel het hardst geraakt. Waar sceptici het hebben over ‘die paar optredens en festivals’ die zijn gecanceld, gaat het wereldwijd om miljoenen artiesten, acteurs, muzikanten, productiemensen en personeel die al maanden thuis zitten zonder werk en inkomen. Tijd voor een update met mensen uit de sector. In deze aflevering van Sound Vision: Bernard Kobes, bestuursvoorzitter van Buma/Stemra.

Tekst Kylie Fletcher

Wanneer Bernard Kobes eind 2019 aanvangt als nieuwe bestuursvoorzitter van Buma/Stemra, begint hij zijn werkzaamheden voor de organisatie vrijwel aan de start van de coronacrisis. Kobes, met roots in de mediawereld en Hilversum, is sinds zijn aantreden vooral bezig met crisismanagement. De culturele sector heeft het sinds de ‘komst’ van Covid-19 zwaar en Buma/Stemra, als Nederlandse belangenbehartiger voor componisten, tekstdichters en muziekuitgevers op het gebied van muziekauteursrecht, een groot onderdeel van de culturele sector, daarmee ook. ‘De coronasituatie domineert nu vanzelfsprekend onze business’, vertelt Kobes. Samen met CFO Marleen Kloppers is hij verantwoordelijk voor het dagelijkse management van Buma/Stemra. Sneller gelden uitkeren, om de weggevallen inkomstenstromen van componisten en tekstdichters enigszins te compenseren, en een financieel noodverband leggen voor de rechthebbenden zijn onderdeel van de maatregelen die zij hebben genomen afgelopen jaar. Een zware kar om te trekken, met niet alleen invloed op de eigen organisatie, maar ook partners van Buma/Stemra.

Daarnaast zijn Kobes en Kloppers druk bezig met plannen maken voor na de crisis, zodat Buma/Stemra samen met muziekgebruikers, partners en rechthebbenden de muziekwereld ‘post-corona’ weer nieuw leven in kan blazen. ‘We zijn nu 5 miljoen aan incasso’s kwijt, bij elke maand extra in lockdown. En zonder een einddatum… heeft deze crisis een ‘open end’. Het is een zure appel waar we nu doorheen moeten. Maar ik zie corona als een tijdelijk probleem en ga ervanuit dat we ergens volgend jaar weer in een oud, ‘nieuw’ normaal zitten, waar veel nieuwe energie vrijkomt en iedereen profiteert’, legt hij uit.

‘Het afgelopen jaar zijn wij vooral bezig geweest met het definiëren van onze nieuwe stip aan de horizon. We slaan met de organisatie een andere weg in, met een nieuwe strategie. Daarbij hebben we een aantal belangrijke trends gedefinieerd. Ten eerste, digitalisering binnen ons werkveld. De consumptie van muziek gaat tegenwoordig anders dan voorheen. Dit is in de afgelopen 100 jaar natuurlijk vaker gebeurd, maar we merken dat er nu echt een grote verandering gaande is waarin de nieuwe media in opkomst is. Waar wij in het verleden vooral actief zijn geweest in Nederland, sluiten wij nu ook internationaal licenties af, voor de online gebruikers.’

‘In het verleden waren wij als enige alleen in Nederland actief, maar in de toekomst zie ik Buma/Stemra belanghebbenden wereldwijd vertegenwoordigen. De keuze voor een componist om zich aan te sluiten bij Buma/Stemra, is nu minder vanzelfsprekend dan wij zouden willen. Wij moeten gaan uitzoeken wat de criteria zijn voor mensen om zichzelf bij ons aan te sluiten. De keuze voor Buma/Stemra moet vanzelfsprekend worden, door onze snelheid van uitbetalen, correctheid van de aangeleverde informatie en data, gebruikersgemak en onze additionele diensten - welke extra informatie kunnen wij leveren? Het component data, en volledig inzicht daarin, is steeds belangrijk geworden. De samenwerking met SoundAware is daarbij voor ons van essentieel belang bij het vergaren van relevante data. Hiermee maken wij een vertaalslag naar de componist en maker. De aangeleverde data is een eerste identificatie. Een die steeds verfijnder is en moet zijn. SoundAware is een essentiële strategische partner in onze dienstverlening.’

‘We merken dat de eisen tegenwoordig hoger liggen. Vanuit gebruikers, maar ook vanuit opkomende tech giganten en rechthebbenden. Is er bijvoorbeeld verdere marketinginformatie beschikbaar? Door de crisis is het te gelde maken van de repertoires van artiesten nu nog belangrijker dan vroeger. Samengevat zien wij vier trends waar wij mee aan de slag moeten de komende tijd: digitalisering, globalisering, internationalisering en de hogere eisen van belanghebbenden. En ondanks corona, die ineens alles op z’n kop heeft gegooid, zien we dat deze vier trends nog altijd doorzetten. Een aantal dingen wordt zelfs versneld. De opkomst van online groeit nu nog harder, dus dat is zeker ‘a lesson learnt’. We hebben harde klappen gehad en gezien op de bekende gebieden, zoals door de sluiting van de horeca en het verbod op evenementen, maar online blijft groeien.’

‘Wat nu erg belangrijk is dat we ons blijven focussen op onze missie. Dankzij onze gelden leveren we continu een bijdrage aan de mogelijkheid dat er nieuwe muziek gecreëerd kan worden. Wij incasseren gelden, en betalen weer uit aan de makers: het speelveld is alleen wel veranderd. Buma/Stemra staat voor een aantal strategische keuzes. We moeten onze dienstverlening op maat slijpen voor de toekomst. Het online streamen van muziek is nu al goed voor miljarden transacties wereldwijd en daar moet je als organisatie volledig op ingericht zijn. Het bevorderen van de kwaliteit van onze dienstverlening is daarom een prioriteit. We hebben ruim 30 duizend leden, zowel klein- als grootverdieners. Allemaal met andere belangen die soms ook tegenstrijdig zijn, maar met een overkoepelend belang: het binnenhalen van geld. Daarnaast moeten we inzetten op verbinding. Maar verbinding en het creëren ervan is moeilijk te meten. Er gaat veel geld door onze organisatie dus moet er op een betrouwbare manier mee omgegaan worden en moeten we een transparante en duidelijk verbinding hebben staan met onze muziekgebruikers. Niet alleen wij, maar ook onze klanten, ondernemers in de horeca en de evenementenindustrie en verdere culturele sector hebben het momenteel moeilijk. We zitten met z’n allen in deze ellende en moeten er ook samen uitkomen. Ook met andere brancheorganisaties moeten er goede afspraken gemaakt worden. Het is een proces van geven en nemen voor alle betrokkenen.’

‘Een pijnpunt waar we nu tegenaan lopen is onze ‘IT backbone’. Door de crisis komt er minder geld binnen, maar wij moeten nu echt een slag slaan - digitaal. Als we niks doen gaan er in de nabije toekomst grote problemen plaatsvinden. De noodzaak is er. Maar het brengt ook een kostenstijging met zich mee. Het is een zure appel waar we nu doorheen moeten. En zonder een einddatum… het heeft een ‘open end’. Wat heeft de lockdown uiteindelijk voor impact? Onze kosten liggen redelijk vast, maar onze inkomsten zijn wel afhankelijk van de sterkte en duur van de maatregelen. Qua nieuwe technologie kijken wij bijvoorbeeld ook naar Blockchain. Maar eerst moet de bestaande infrastructuur vervangen worden, zodat er een nieuwe technische omgeving is. Dat is de fase waar we ons nu in bevinden. Vanuit daar gaan we weer verder kijken. ‘It’s a heck of a job’: dit plan beslaat twee jaar.’

‘ Wij zijn al vanaf het begin van de crisis, in maart 2020, als organisatie overgestapt naar thuiswerken. We doen dit nu dus al ruim een jaar zo. In het begin is het te doen. Uiteraard heb je wat aanloopproblemen, maar het werkt op de korte termijn. De langetermijneffecten beginnen zich nu wel te manifesteren en het begint zichtbaar te worden wat dit gaat betekenen voor de toekomst. De binding met onze achterban missen we nu en dat is moeilijk. Je zit de hele dag maar achter een scherm. Je mist op den duur best veel communicatie en informatie. Het is nu anders dan voorheen, wanneer je elkaar in persoon spreekt. Het is anders dan wat je wilt hebben. Je moet voor alles een afspraak maken en rolt de hele dag door van de ene afspraak in de andere. Het went wel en het werkt ook wel, maar het geeft wel een hele andere dynamiek.’

‘Bij Buma/Stemra gaan we ervan uit dat dit niet iets blijvends is. We zien corona als een tijdelijke probleem. We hopen echt dat we ergens volgend jaar weer in een oud, ‘nieuw’ normaal zitten. Qua werken zal dat in de toekomst wel meer vanuit huis worden gedaan. Meer gespreid. Het afgelopen jaar heeft wel bewezen dat je niet voor alles op je werk hoeft te zijn. Gedeeltelijk op kantoor werken en gedeeltelijk vanuit huis, lijkt mij een goede mix in de toekomst. Qua events is alles het afgelopen jaar, en momenteel nog steeds alleen online mogelijk. Eurosonic Noorderslag was een hele goede start, maar digitaal zo’n festival...dat is toch echt een hele andere manier van beleven. Streamen is leuk, maar het is echt iets anders dan op een fysiek festival staan. Ik kan in ieder geval niet wachten tot het wel weer kan!’, aldus Kobes.

Bernard Kobes start in november 2019 als voorzitter van de Raad van Bestuur en CEO van Buma/Stemra. Buma/Stemra is een Nederlandse organisatie voor belangenbehartiging in Nederland voor componisten, tekstdichters en muziekuitgevers op het gebied van muziekauteursrecht. Buma/Stemra is de werkorganisatie van de Vereniging Buma/Stemra en de Stichting Stemra. Sinds de lente van 2020, middenin de eerste lockdown, wordt hij in de Raad en dagelijkse management ondersteund door Marleen Kloppers, CFO. Kobes heeft ruime bestuurlijke ervaring in de media-industrie en Hilversum. Zo was hij onder andere werkzaam bij het NOB (Nederlands Omroepproductie Bedrijf), Technicolor, DutchView, Ericsson Broadcast en de NLPO (Nederlandse Lokale Publieke Omroep).

Meer ‘Sound Visions’ lezen? Kijk hier​ voor andere interviews in deze serie.