Jan Hautekiet

‘Als een mens iéts kan, is het oplossingen vinden’

De Sound Vision van Jan Hautekiet

Sound Vision by SoundAwareDe tijd waarin we leven is door de pandemie en bijkomende maatregelen momenteel moeilijk. Voor iedereen, ongeacht leeftijd, woonplaats en in welke sector je werkt. Maar van alle sectoren is de culturele misschien wel het hardst geraakt. Waar sceptici het hebben over ‘die paar optredens en festivals’ die zijn gecanceld, gaat het wereldwijd om miljoenen artiesten, acteurs, muzikanten, productiemensen en personeel die al maanden thuis zitten zonder werk en inkomen. Tijd voor een update met mensen uit de sector. In deze aflevering de Sound Vision van Jan Hautekiet; muzikant, auteur, radiomaker en voorzitter van Sabam. 

Tekst Kylie Fletcher

Hoe heeft u het afgelopen jaar beleefd?

‘Niet anders dan iedereen. Je probeert recht te blijven, waar alles krom is. Na het verloop van de eerste negen maanden van de crisis kom je erachter dat er veel meer anders kan dan je vermoed had vóór de crisis. De pandemie heeft ervoor gezorgd dat dingen in een versnelling terecht zijn gekomen. Het heeft een aantal dingen versneld die al in ontwikkeling waren. De hele digitale aanpak en manier van werken die we altijd al wilden invoeren, kwam nu gedwongen tot stand. Onze sector, die van de creërende en uitvoerende kunsten, is ferm door elkaar geschud om creatief naar oplossingen te zoeken. En tot mijn aangename verrassing gebeurt dat ook.’

‘Als een mens iéts kan, is het oplossingen vinden’

‘Voor veel mensen is de crisis simpelweg een lange tijd van thuiswerken. Dat is makkelijk als je een zekere economische basis hebt, maar niet als je van opdracht naar opdracht moet leven. Als al die dingen ineens wegvallen… dan heb je het echt een stuk zwaarder als freelancer. Er spelen zich grote en kleine drama’s af. Dit is een blikseminslag voor deze sector is waar we traag van proberen te herstellen. We hebben al veel van onze weerbaarheid gevergd, maar er moet voor de lange termijn nu ook een impuls komen, mondiaal. Die overheid moet helpen de relance aan te jagen. Dat gaat nu ontzettend moeizaam. Ik maak het zelf mee. In de eerste 3 maanden werden we echt met de neus op de feiten geduwd, in de zomer konden we weer meer. Nu is het perspectief dat we toch echt niet snel weer terug kunnen naar de situatie voor de crisis. We moeten onze werkwijze aanpassen, en we kunnen dat. Ik ontken zeker niet de impact van deze crisis, niet enkel op korte, maar zeker ook op de lange termijn, maar ik zie dat er, gedwongen door omstandigheden, veel mogelijk is en dat stemt mij dan weer positief.’

Digitale mogelijkheden

‘Er is digitaal veel mogelijk. In het begin van deze crisis was de stelling: "we beginnen niet tot we terug naar de normale concertwerking kunnen". Maar gaandeweg zoekt iedereen toch middelen om in een online omgeving te starten. Ik noem maar Eurosonic, dat begin dit jaar helemaal online werd georganiseerd. Ik kon met een muisklik van het ene podium naar het andere, en kreeg zoveel informatie binnen op korte tijd. Dat komt natuurlijk niet in de buurt van het ‘echte’ werk, maar het is íets. Tussen iets doen, gaandeweg leren en er een solide business model van maken zit wel veel tijd en energie. We zitten nu in een gedwongen leerfase. Wat in theorie kan, lukt niet noodzakelijk in praktijk. De werkprocessen zijn moeilijk. Maar we zijn de afgelopen periode, 2020, toch op de een of andere manier doorgekomen, en we kunnen hier heel veel uit leren. Hoe komt het toch, dat we bepaalde dingen niet eerder gedaan hebben? Ook daar is een leercurve. Ik heb veel geleerd afgelopen jaar, het is eigenaardig om het te zeggen, maar op één of andere manier is dit ook wel een boeiende periode. Stilaan vind ik in mijn eigen praktijk ook een weg in dat nieuwe tijdelijke ‘normaal’. Zowel als bezoeker, als als uitvoerder. Dat wil niet zeggen dat er met het livestreamen van een concert geen compleet andere dynamiek is. Het is echt moeilijker dan gedacht en zeker niet zo makkelijk te combineren met een beperkt publiek. We doen ervaring op, maar uiteraard is online totaal niet vergelijkbaar met een echt concert.’

Aanvullende financiering

‘Je wordt als uitvoerend artiest gedwongen om na te denken over een verdienmodel. Nu moet je echt gaan nadenken; hoe kom ik aan aanvullende financiering? Je moet modellen gaan zoeken, op zoek gaan naar gemengde financiering. Het is algemeen bekend dat creatieven niet altijd aan dat verhaal willen denken. Daarom is het bundelen van krachten en expertise nog belangrijker.’

‘Je bent als uitvoerend artiest nu gedwongen om na te denken over een (ander) verdienmodel’

‘Vanuit Sabam zien we - met 43.000 auteurs in alle disciplines in ons bestand - natuurlijk dat de ‘normale’ inkomensstromen, bijvoorbeeld vanuit de live sector niet zoals normaal zijn en dat daar toch een kink in de kabel zit. Daarom helpen we waar mogelijk Met Sabam for Culture, ons bestaande culturele fonds, waarmee we beurzen en events ondersteunen aan de ene kant, en aan de andere kant met het opzetten van Fund Belgian Music, samen met Galm, Facir, PlayRight en steun van de Koning Boudewijnstichting. Hiermee helpen we producties die al in de steigers stonden en een halt zijn toegeroepen door de crisis, terug op pad.’

‘Los daarvan keren we bij Sabam de gelden zoveel mogelijk volgens de planning uit aan onze rechthebbenden. Elke auteur of uitgever heeft ook een reserve, het zgn. sociaal fonds, een buffer van ‘uitgestelde auteursrechten’ die onze leden nu vroeger kunnen aanspreken dan normaal het geval zou zijn (vanaf 60 jaar). Maar zonder steun van de overheid lukt dit maar deels. We verwachten van de overheid aanvullende maatregelen. Met de culturele activiteiten premies is een aantal livestreams of shows mogelijk gemaakt, maar die steun gaat niet noodzakelijk naar Belgische auteurs. Bovendien moet je in België op verschillende deuren kloppen om steun te krijgen - Vlaamse en Franstalige Gemeenschap, op federaal niveau - en overal wordt op een andere manier met de situatie omgegaan. Daarom is het nu wachten op een echt antwoord van de overheid.’

Blijvende veranderingen

‘Voorlopig blijft het wachten op duurzame maatregelen. En de schade voor de sector is groot. Bij de eerste projectoproep voor Fund Belgian Music, hebben we 600 dossiers binnengekregen. In totaal ging dit over een budget van 14 miljoen euro. De vraag naar steun was in totaal 3,5 miljoen euro. Dat is 25% van het budget, niet onredelijk dus. Vanuit Fund Belgian Music hebben wij met 120.000 euro 49 muziekprojecten kunnen ondersteunen. De nood is hoog, de slagkracht beperkt. Er is dringend nood aan structurele steun’

Positieve ontwikkeling: meer onderlinge samenwerking organisaties

‘Er is gelukkig wel veel overleg en krachtenbundeling geweest, tussen verschillende soortgelijke Belgische organisaties; meer dan in de afgelopen 20 jaar bij elkaar. Daar zijn dus wel stappen gezet. En als dat al één ding duidelijk maakt, is dat het met de krachten in de sector zelf echt wel goed zit. Er is nu veel meer overleg, bijvoorbeeld met een organisatie als PlayRight, waar we ook Fund Belgian Music mee hebben opgericht. Pre-corona zijn er overigens ook al stappen gezet voor meer samenwerking met PlayRight en met SIMIM, met de bouw van een uniek platform om het gebruik van muziek in een keer te regelen voor alle rechthebbenden. Maar nu we nog meer samenwerken, versterkt het die bundeling van krachten verder. Ik hoop dat we dat niet kwijtraken, na de crisis.’


Jan Hautekiet

Jan HautekietJan Hautekiet (1955) is sinds 2018 voorzitter van Sabam, de Belgische vereniging van auteurs, componisten en uitgevers. Deze vereniging heeft als doel het collectief beheren van auteursrechten in België voor haar meer dan 40.000 auteurs en alle buitenlandse auteurs die zij vertegenwoordigen via wederkerigheidsovereenkomsten met de andere collectieve beheersverenigingen in de wereld. Sabam is multidisciplinair en vertegenwoordigt naast componisten en tekstschrijvers bijvoorbeeld ook uitgevers, choreografen, regisseurs, schrijvers, radiomakers, journalisten en beeldend kunstenaars.

Naast zijn werk voor Sabam is Hautekiet actief als producer, radiomaker, muzikant en schrijver. In 2018 neemt hij na 40 jaar afscheid als radiomaker van de VRT. Hij is als muzikant actief in verschillende projecten en bezettingen. Als componist maakt hij vanaf 1981 soundtracks voor film en theater en componeert hij programmatunes voor radio en tv. En als auteur schrijft hij columns, bio’s en boeken.


Meer ‘Sound Visions’ lezen? Kijk hier​ voor andere interviews in deze serie.

Down

 

If you need more info or if you’re interested in this service for your country and/or organization, use our contact details below or contact form to reach us.

Name *
Telephone *
E-mail address *
Your message *
Down

We are almost there...Please tell us who you are and what you are looking for, so we can help you in the best way possible!

Name *
Company name
Telephone *
Email address *
Choose demo *
Your request